Terapia zastępcza testosteronem (TRT) to sprawdzony i bezpieczny sposób na leczenie deficytu testosteronu u mężczyzn, zapewniający im szereg korzyści zdrowotnych. Dzięki normalizacji poziomu testosteronu pacjenci zyskują na sile fizycznej, kondycji, funkcji seksualnych, doświadczają też poprawy stanu psychicznego oraz mniejszego ryzyka chorób sercowo-naczyniowych i metabolicznych. Efekty te przyczyniają się do znacznej poprawy jakości życia u mężczyzn korzystających z TRT. Jednak wiele osób, być może i Ty, zastanawia się nad konsekwencjami zakończenia terapii. Czy dotychczasowe dolegliwości wrócą? Jakie skutki dla zdrowia i samopoczucia może mieć rezygnacja z TRT?
TRT a naturalna produkcja testosteronu
Osoby rozważające terapię zastępczą testosteronem (TRT), jak i ci, którzy są już w trakcie leczenia lub myślą o jego zakończeniu, często zadają pytania dotyczące możliwości i konsekwencji odstawienia testosteronu. Rozważają, czy możliwe jest nagłe przerwanie terapii, czy też proces odstawienia wymaga szczegółowego planu, mającego na celu zapobieżenie drastycznemu spadkowi poziomu testosteronu.
Aby zrozumieć te kwestie, kluczowe jest poznanie mechanizmu naturalnej produkcji testosteronu w organizmie, która odbywa się w ramach osi podwzgórze-przysadka-jądra. W podwzgórzu produkowany jest hormon gonadoliberina, który stymuluje przysadkę mózgową do wydzielania hormonu luteinizującego (LH). LH, działając na komórki Leydiga w jądrach, inicjuje produkcję testosteronu. System ten działa na zasadzie sprzężenia zwrotnego, gdzie testosteron hamuje wydzielanie gonadoliberiny i LH, utrzymując równowagę hormonalną.
Przyjmowanie zewnętrznego testosteronu może prowadzić do zaburzenia tej równowagi, ograniczając lub całkowicie zatrzymując endogenną produkcję hormonu. Skala tego zjawiska zależy od dawki przyjmowanego testosteronu oraz indywidualnej reakcji organizmu.
Aby proces zaprzestania TRT był bezpieczny i nie prowadził do negatywnych skutków dla zdrowia, ważne jest stopniowe przywrócenie naturalnego mechanizmu produkcji testosteronu. Wymaga to dokładnego planu i potencjalnie zastosowania dodatkowych terapii wspomagających, mających na celu odbudowę funkcji osi podwzgórze-przysadka-jądra.
Odstawienie testosteronu po TRT
Odstawienie testosteronu po zakończeniu terapii zastępczej (TRT) nie musi prowadzić do negatywnych konsekwencji zdrowotnych, jeśli proces ten zostanie przeprowadzony rozważnie i pod opieką specjalisty. Wiele obiegowych opinii i mitów dotyczących odstawienia testosteronu, takich jak ryzyko impotencji czy zaniku jąder, często wywodzi się z doświadczeń osób, które nieodpowiedzialnie stosowały sterydy anaboliczne bez medycznych wskazań.
Podstawową zasadą jest, że każda decyzja o odstawieniu testosteronu powinna być podjęta w porozumieniu z lekarzem prowadzącym. Samodzielne przerwanie terapii, bez odpowiedniego planu i monitoringu, może faktycznie skutkować powrotem objawów niedoboru testosteronu, takich jak zaburzenia erekcji, spadek nastroju, bezsenność, zwiększenie masy tłuszczowej czy ogólne uczucie zmęczenia.
Nie oznacza to jednak, że terapia TRT musi być kontynuowana do końca życia. W niektórych przypadkach, gdy przyczyny niedoboru testosteronu były czynnościowe i możliwe do odwrócenia, a pacjent podczas terapii przyjął zdrowy styl życia, który może wspierać naturalną produkcję testosteronu, odstawienie może być rozważane. W takich sytuacjach kluczowe jest zastosowanie tzw. terapii odblokowującej (PCT), która ma na celu wspomaganie organizmu w przywróceniu naturalnej produkcji testosteronu.
PCT może obejmować zarówno zmiany w stylu życia (np. zwiększenie aktywności fizycznej, poprawa jakości snu, zdrowe odżywianie), jak i suplementację czy stosowanie leków przepisanych przez lekarza, takich jak analogi hormonu luteinizującego (np. HCG) czy selektywne modulatory receptora estrogenowego (SERM).
Ważne jest, aby cały proces był dokładnie monitorowany przez specjalistę, który na podstawie badań i obserwacji pacjenta dostosuje najbardziej odpowiednią strategię odstawienia. Tylko takie podejście minimalizuje ryzyko negatywnych skutków i wspiera zdrowie oraz samopoczucie pacjenta po zakończeniu terapii TRT.
Źródła na temat terapii testosteronem:
https://meskaklinika.pl/bezpieczne-odstawienie-testosteronu/Yassin A, Nettleship JE, Talib RA, Almehmadi Y, Doros G. Effects of testosterone replacement therapy withdrawal and re-treatment in hypogonadal elderly men upon obesity, voiding function and prostate safety parameters. Aging Male
Park MG, Yeo JK, Park SG, Na W, Moon DG. Predictive Factors of Efficacy Maintenance after Testosterone Treatment Cessation
Akira Tsujimura, Shingo Takada, Yasuhiro Matsuoka, Toshiaki Hirai, Tetsuya Takao, Yasushi Miyagawa, Norio Nonomura, Akihiko Okuyama Is discontinuation of hormone replacement therapy possible for patients with late-onset hypogonadism?
Handelsman DJ, Desai R, Conway AJ, Shankara-Narayana N, Stuckey BGA, Inder WJ, Grossmann M, Yeap BB, Jesudason D, Ly LP, Bracken K, Wittert GA. Recovery of male reproductive endocrine function after ceasing prolonged testosterone undecanoate injections.
Park MG, Yeo JK, Park SG, Na W, Moon DG. Predictive Factors of Efficacy Maintenance after Testosterone Treatment Cessation.
